Het menselijk microbioom en zijn belangrijke invloed op jouw fysiek én mentaal welzijn 

Voor elke menselijke cel zijn er maar liefst tien cellen met een bacteriële oorsprong. En die bacteriën zitten niet zomaar in ons lichaam. Ze beïnvloeden allerlei processen in het lichaam en bepalen zo voor een belangrijk deel hoe ons lichaam functioneert, en of we gezond blijven of ziek worden.

​

Wat is een microbioom?

​

"Dat zijn de 1 à 2 kilo microben die in onze darmen leven".

Rare wezentjes die nooit het daglicht zien en die niet kunnen overleven in een omgeving met zuurstof. Er leven minstens duizend soorten bacteriën die voortdurend in gevecht zijn met elkaar. Behalve bacteriën vind je er ook virussen en schimmels. Het is een ecosysteem op zich. Sommige bacteriën zijn goed voor ons en sommige slecht."

​

En die bacteriën leven van wat we hen voeden?

"Toch van wat er van ons voedsel overblijft nadat het in de maag is gepasseerd, dus voornamelijk vezels en suiker. Maar het was niet de bedoeling van de natuur om ze met suiker te voeden. De schimmels en de gisten in de darmen gaan er beter door gedijen, kortom: de bad guys. Dat is één van de redenen waarom een suikerrijk dieet zo slecht voor ons is.

"De voorbije veertig jaar zijn we ook zeer onvoorzichtig omgesprongen met antibiotica. We hebben ze te veel geslikt, en we hebben ze ook massaal toegediend aan dieren die voor consumptie zijn bestemd. Antibiotica stimuleren de groei, zodat ze sneller kunnen worden vetgemest.

 

Maar antibiotica hebben ook een verwoestend effect op onze darmflora. Als je veel antibiotica slikt, kan het microbioom daar weken, maanden of jaren de gevolgen van ondervinden.

Bij sommigen kan het zelfs decennia duren voor het weer volledig is hersteld. Het leidt ook tot een overactief immuunsysteem.

Dat is mogelijk een verklaring voor de enorme toename van allerlei allergieën, astma, voedingsintolerantie en eczeem.

​

Wat gebeurt er als je zware diarree hebt? Raak je dan bacteriën kwijt?

"Inderdaad. Daarom hebben we een appendix. We hebben lang niet begrepen waar het voor diende, maar dat is een opslagplaats van bacteriën. Als je diarree hebt, spoelt je lichaam je darmen schoon. Op dat moment laat de appendix bacteriën los die de darm opnieuw bevolken."

 

Sommige mensen ondergaan geregeld een darmspoeling om alle toxische stoffen af te drijven.

Ik zou het niet aanraden. Het is nuttiger om niet alles weg te spoelen, maar de samenstelling van je microbioom geleidelijk te veranderen door je voeding. Dat is ondertussen uitvoerig wetenschappelijk onderbouwd."

​

Beestjes van mama

Ons microbioom is er slechter aan toe dan vroeger, schrijft Dr. Michael Mosley 

"Daar bestaat geen twijfel over. Ontlastingsstalen van veertig à vijftig jaar geleden bevatten een veel grotere variatie aan bacteriën dan recente stalen. Vooral bij kinderen is het verschil opvallend.

​

Hoe komen we eigenlijk aan dat microbioom?

We krijgen het als baby van onze moeder mee. Zolang je in de baarmoeder zit, zijn je darmen steriel, maar bij de passage door het geboortekanaal slikken we ontlasting en vaginale afscheiding van onze moeder in, en zo komen we aan onze eerste bacteriën.

 

Als je met een keizersnede ter wereld komt, krijg je je eerste bacteriën van wat er in de operatiekamer rondzweeft en wat op de huid zit van de mensen die je in je eerste uren vastnemen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die via een keizersnede werden geboren, later een veel groter risico op obesitas en allergieën lopen.

​

"Borstvoeding is ook zeer belangrijk. Lange tijd was het een mysterie waarom moedermelk voor een baby onverteerbare suikers bevatte. Nu weten we dat die suikers dienen om de zeer heilzame bifidobacterie te voeden.

​

Het bioom wordt in de loop van ons leven onder andere verrijkt door de microben die we buiten opdoen. Tuinieren is zeer nuttig, omdat er in de bodem miljarden bacteriën leven. Je handen eens goed vuilmaken is dus een aanrader, je ramen af en toe openzetten ook.

Maar het belangrijkst is onze voeding: wil je een gezond en gevarieerd bioom, zorg dan voor zoveel mogelijk variatie in je voeding. Eet zoveel mogelijk verschillende plantaardige producten en eet ook zoveel mogelijk delen van de plant, zoals de stengels van broccoli. Kijk ook naar andere culturen: limabonen worden hier weinig gegeten, maar zijn wel supergezond.

 

De meeste mensen doen net het omgekeerde: ze eten veel te weinig vezels en proppen zich vol met voedsel dat een verwoestend effect heeft op het microbioom, zoals junkfood en bewerkte levensmiddelen. Het soort voeding dat je in een benzinestation koopt, zeg maar. Dat zit tjokvol vet en suiker en bevat bewaarmiddelen.

​

Proeven met muizen hebben aangetoond dat die bewaarmiddelen de groei bevorderen van bacteriën die het op de slijmlaag van de darm gemunt hebben. En dat kan leiden tot diabetes type 2, obesitas en andere aandoeningen.

​

Vetarme en suikervrije producten in de supermarkt zijn trouwens ook troep. De fabrikanten laten één ingrediënt weg, maar vervangen dat dan door andere die minstens zo ongezond zijn.

​

"Het jammerlijke is dat het microbioom van generatie op generatie overgaat.

Als een moeder een ongezonde darmflora heeft omdat ze obesitas is of te veel junkfood eet, zullen haar kinderen óók een slecht microbioom hebben. Dat weten we van grote Nederlandse studies die al zestig jaar lopen."

​